’Vrijwilligers zijn ons belangrijkste gereedschap’ NHD 22 september 2023 tekst: Roel van Leeuwen foto: JJFoto.nl/Vincent…
Van varen naar rijden
Van varen naar rijden is de titel van een interessant boek over de verkaveling van het Geestmerambacht . (auteur Agnes de Boer, uitgave Stichting Uitgeverij Noord Holland). In het boek staat de volgende passage over het Oosterdelgebied:
Het Oosterdelgebied, 200 hectare groot, ligt ten oosten van Zuid-Scharwoude en Broek op Langedijk en bestaat uit 2 gedeelten. Het noordelijk deel is bebouwd met vrijstaande woningen. Er is een doorgaande weg die de eilanden via bruggen met elkaar verbindt. Ongeveer in het midden ligt de Noorderplas.
Naar het zuiden loopt het Oosterdelgebied door tot aan de Broeker sluis. Via deze sluis kunnen boten van en naar het kanaal Alkmaar-Kolhorn worden geschut. Dit deel, het landschapsreservaat Oosterdel, is het laatste onverkavelde gebied van het Rijk der Duizend Eilanden. Cultuurhistorisch is dit het meest oorspronkelijke gebied met langgerekte akkers, in stand gehouden door teelt van tuinbouwproducten. Het gebied bestaat uit ruim 200 eilanden. Naast natuur komt er uitsluitend kleinschalige tuinbouw en recreatie voor. Middenin in het landschapsreservaat liggen de meren Oosterdel en Paddedel of Potterdel.
Het Oosterdelgebied behoorde tot het verkavelingsblok 1973. De voorbereidingen zouden in 1971 beginnen. Naarmate de verkaveling dichter bij Langedijk kwam, groeide het besef bij de Langedijker bestuurders en de verkavelingscommissie dat het verkavelen van blok 1973 niet het gewenste agrarische effect zou opleveren. Het blok bestond voor 40% uit water, twee keer zoveel als de rest van de polder. De verwachting was dat de nieuwe bovenste teellaag te dun zou zijn om er goed op te kunnen telen.
Daarnaast was er in de regio een groeiende vraag naar woningen en ruimte voor bedrijven, terwijl daarvoor alleen bij Alkmaar terreinen waren aangewezen.
Er werd een alternatief plan ontwikkeld dat uitging van het bestemmen van het noordelijk deel van het blok voor bijzondere woonvormen op eilanden. Het zuidelijk deel kon als natuurgebied en cultuurhistorisch erfgoed worden behouden. Hiermee werd tevens tegemoetgekomen aan het standpunt van de tegenstanders van de verkaveling dat er te weinig ruimte voor natuurgebied in de verkaveling overbleef.
Op 7 december 1971 besloot de gemeente Langedijk het huidige Oosterdelgebied een niet-agrarische bestemming te geven.
Oosterdel (Siem de Haan)
Het Oôsterdelgebied is nooit bezongen
al is het heêl uniek in Nederland
en wie het ken, is deer oôk van deurdrongen
en heb an deuze streek z’n hart verpand.
De akkertjes die deer al zo lang legge,
gewoôn romantisch, landelijk en puur,
die zorge, samen oôk met al dat water,
toch voor een prachtig mooi stukkie natuur.
Hier vaart een bouwer, as in vroeger tijde
gewoôn met de metor nog nei het land,
En plant gewoôn as zoveul jare leden
de koôl en eerappele d’r met de hand.
Want zwere trekkers kenne hier niet komme
dat alles gaat er nag in ‘t kloin
en niemand heb er vedder wat te zoeke,
de bouwer is er baas op oigen terrein.
Het Oôsterdelgebied is heêl bezonder
zeg maar een levend stuk geschiedenis
en as je ’t goed bekoike is ’t een wonder
gewoôn een wonder dat ‘t er nag is.
Ik wul er vedder niks meer over zegge,
allien ien ding,dat zeg ik hier nag wel,
al hoef ik ’t geniessen uit te leggen:
mensen, wees zuinig op ’t Oôsterdel.
Het boek kost € 24,95 en is verkrijgbaar bij de boekhandel en via
Van varen naar rijden | Uitgeverij Noord-Holland (uitgeverij-noord-holland.nl)
Dit bericht heeft 0 reacties